Манайд нохой хүн хазвал эзнийг нь 5.4 саяар торгож, нийтэд тустай хөдөлмөр хийлгэх маягаар хуулийн зохицуулалт үйлчилдэг юм байна.
Харин гадны орнуудад ямар хууль, журам үйлчилдгийг сонирхлоо.
АНУ: Олон мужид “Гудамжны хариуцлага” гэдэг зарчим хэрэгждэг бөгөөд энэ нь нохой эзэмшигчийг нохой нь хүний бие махбодид халдсан тохиолдолд шууд хариуцлага хүлээлгэдэг. Эзэн нь эмнэлгийн зардал, хохирол болон торгууль төлөх үүрэгтэй. Зарим тохиолдолд, хэрэв нохой нь өмнө нь хүн хазаж байсан бол эсвэл халдлага нь ноцтой байсан бол нохойг нь шууд устгадаг.
Их Британи: “Аюултай нохойн тухай хууль” (Dangerous Dogs Act 1991) нь аюултай нохойг хянах зорилготой бөгөөд нохой нь хүнд бэртэл учруулсан тохиолдолд эзэмшигч нь торгууль эсвэл хорих ял эдлэх хүртэл хариуцлага хүлээдэг. Эзэмшигч нь нохойныхоо зан байдлыг шүүхэд нотлох шаардлагатай бөгөөд нохойг нь аюултай гэж үзвэл эзэмшигчийг гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцож, нохойг устгах шийдвэр гаргадаг.
Герман: Герман улсад нохой эзэмшихийн тулд тодорхой дүрэм журмыг мөрдөх шаардлагатай бөгөөд аюултай үүлдрийн нохой нь тусгай сургалт болон гэрчилгээ шаарддаг. Хэрэв нохой хүнд бэртэл учруулсан бол эзэмшигч нь хохирогчийн эмнэлгийн зардал болон хохирлыг төлөх үүрэгтэй. Нохойг аюултай гэж үзвэл тусгай хорионд оруулж, устгадаг. Хууль журам дагаж мөрдөөгүй, нохойгоо удирдаагүй тохиолдолд торгууль ногдуулдаг.
Австрали: Австралид нохой эзэмшигчид нохойгоо хянах үүрэгтэй. Хэрэв нохой хүнд бэртэл учруулсан бол эзэмшигч нь эмнэлгийн зардал болон хохирол төлөх үүрэгтэй. Зарим мужид “аюултай нохой” гэсэн хуулийг мөрддөг бөгөөд хэрэв нохой ноцтой үйлдэл гаргасан бол нохойг устгах эсвэл нохойн эзэмшигчид хариуцлага хүлээлгэдэг.
Канад: АНУ-ын адил Канад улсад нохой эзэмшигчид нохой нь хүний бие махбодид халдсан тохиолдолд хариуцлага хүлээдэг. Эзэмшигч нь эмнэлгийн зардал болон хохирол төлөх үүрэгтэй. Зарим мужид, тухайлбал Онтарио мужид үүлдэртэй холбоотой хууль бий (пит булл үүлдрийг хориглодог), ийм нохойг хорьж, устгах нь бий. Зарим мужид нохой нь аюултай гэж тогтоогдвол эзэмшигчид нь хариуцлага хүлээлгэж, хуулийн арга хэмжээ авна.
Франц: Францад аюултай нохой эзэмшихтэй холбоотой хуулиуд байдаг бөгөөд зарим үүлдэр нь тусгай зөвшөөрөл эсвэл сургалт шаарддаг. Хэрэв нохой хүнд бэртэл учруулсан бол эзэмшигч нь эмнэлгийн зардал болон хохирол төлөх үүрэгтэй. Нохойг аюултай гэж үзвэл хорионд оруулах эсвэл устгах шийдвэр гардаг. Эзэмшигчид нь торгууль ногдуулж хүнд нөхцөл үүсвэл гэмт хэрэгт тооцож ял өгдөг.
Ч.ДӨЛГӨӨН
Эх сурвалж: United States (АНУ):American Kennel ClubHumane Society, United Kingdom (Их Британи):GOV.UKRSPCA, Germany (Герман):Deutscher Tierschutzbund, Australia (Австрали):RSPCA AustraliaDog Laws in Australia, Canada (Канад):Canadian Kennel ClubOntario’s Dog Bite Laws, France (Франц):Société Protectrice des Animaux (SPA)Legifrance
